Blisko 3300 cytologii, 4000 wydanych testów na krew utajoną w kale i prawie 6000 mammografii – to efekty pierwszej edycji Kampanii Społecznej #RakChadzaWspak zorganizowanej przez Dolnośląskie Centrum Onkologii, Pulmonologii i Hematologii (DCOPiH). W ramach inicjatywy – realizowanej przy wsparciu finansowym Samorządu Województwa Dolnośląskiego – mieszkańcy Dolnego Śląska bezpłatnie i bez skierowania mogli przebadać się w kierunku raka szyjki macicy, jelita grubego oraz raka piersi. Zainteresowanie było ogromne, aż kilkaset osób zostało skierowanych do dalszej diagnostyki.

– Kampania cieszyła się dużym zainteresowaniem, co potwierdza fakt, że wyczerpaliśmy całą pulę badań przeznaczonych do realizacji w ramach profilaktyki raka jelita grubego – podsumowuje Paweł Zawadzki zastępca dyrektora ds. rozwoju. – To pokazuje, jak bardzo potrzebne są takie działania.

Cytobus, czyli gabinet ginekologiczny na kółkach, od 8 marca do 21 grudnia odwiedził ponad 50 lokalizacji, przejeżdżając ponad 2,5 tys. km po Dolnym Śląsku. Był m.in. w Sycowie, Miękini, Jelczu Laskowicach, Wałbrzychu, Kątach Wrocławskich, Kobierzycach, Jordanowie Śląskim, Głogowie, Sobótce, Świdnicy oraz w Prusicach. Dojechał też to takich małych miejscowości jak Borzygniew w gminie Mietków i Nielubi w gminie Żukowice. We Wrocławiu na stałe zagościł m.in. w centrach handlowych oraz na terenie Zoo. Z możliwości wykonania bezpłatnych badań skorzystały także dolnośląskie firmy, m.in. Toyota, Whirlpool, Viessman, Hasco-Lek oraz Raben.

Zainteresowanie cytobusem było spore. Wykonano w nim blisko 1200 badań podczas 52 wyjazdów, a razem z tymi stacjonarnymi udało się wykonać blisko 3300 cytologii. 185 pań miało dodatni wynik, a prawie 100 zostało skierowanych do dalszej diagnostyki.

Zdaniem ekspertów DCOPiH takie badanie może uratować życie. Statystki nie są optymistyczne – rak szyjki macicy pod względem zachorowalności jest trzecim nowotworem ginekologicznym, a szóstym w ogóle u kobiet. Powód? Brak wiedzy, niechęć do badań, obawa, wstyd. Tymczasem wczesna diagnoza i natychmiastowe rozpoczęcie leczenia dają niemal stuprocentową gwarancję powrotu do zdrowia. Trzeba na nią poświęcić 10 minut. To wystarczy, by z szyjki macicy pobrać komórki nabłonka, które po odpowiednim przygotowaniu i zabarwieniu są oceniane pod mikroskopem, zgodnie z europejskimi standardami przez dwóch histopatologów.

Dolnoślązacy coraz chętniej się badają, ale jest jeszcze wiele do zrobienia

Kampania Rak Chadza Wspak wystartowała we wrześniu. Jej ambasadorką została aktorka Małgorzata Socha, zachęcając na Instagramie do darmowych badań w kierunku raka szyjki macicy, piersi i jelita grubego: „Profilaktyka daje szansę na długie życie".

DCOPiH zorganizowało także w sieci akcję społeczną #zadzieramkieceilece, która zachęcała do badań cytologicznych i angażowała internautów. Włączyły się w nią m.in. dziennikarka Dorota Gardias i youtuberka Kasia Gandor.

Na Dolnym Śląsku rocznie nowotwór jelita grubego jest diagnozowany u blisko 1,5 tys. osób, większość zgłasza się do lekarza za późno, kiedy szanse na wyleczenie są niewielkie. Najczęściej rozwija się on na podłożu polipów gruczołowych i od pierwszych zmian w błonie śluzowej jelita grubego do raka upływa ok. 7–10 lat. Początkowo choroba nie daje żadnych objawów. W efekcie ponad 65 proc. pacjentów zgłasza się do leczenia w trzecim i czwartym stopniu jej zaawansowania.

W kampanii Rak Chadza Wspak wydano 4 tys. takich testów kobietom i mężczyznom, do dalszej diagnostyki z wynikiem dodatnim skierowano 236 osób. Po mammografii wykonywanej stacjonarnie, z blisko 5900 kobiet 373 wymagały dalszej diagnostyki celem potwierdzenia charakteru zmian.

– W 2022 z akcji profilaktycznych Rak Chadza Wspak skorzystało kilkanaście tysięcy mieszkańców naszego regionu – mówi wicemarszałek Dolnego Śląska Marcin Krzyżanowski. – Do dalszej diagnozy i leczenia skierowanych zostało 700 osób. Dzięki wykorzystaniu mobilnego gabinetu cytologicznego z badaniami byliśmy w miastach małych i dużych. W 2023 będziemy kontynuować działania, poszerzając je o zdobyte doświadczenia.

Cytobus nadal będzie jeździł po regionie – zorganizowane grupy mogą umawiać się na badania w cytobusie.  W ramach profilaktyki raka jelita grubego wznowiony zostanie program kolonoskopii. Rozszerzony zostanie także zestaw badań profilaktycznych o inne programy realizowane w DCOPiH, np. niskodawkową tomografię płuc.

– Nie jesteśmy tutaj po to, żeby straszyć, tylko po to, żeby przekonać Polaków, do profilaktyki – mówi dr Ireneusz Pawlak, zastępca dyrektora ds. lecznictwa DCOPiH, kierownik Dolnośląskiego Centrum Torakochirurgii. – Wykonaliśmy blisko 1600 badań niskodawkowej tomografii komputerowej w ramach „Programu badań w kierunku wykrywania raka płuca na lata 2021-2023”. Z tej grupy ponad 100 pacjentów zakwalifikowało się do operacji we wczesnym stadium nowotworu, a kolejne 200 jest w trakcie obserwacji. To jest wielka szansa dla tych pacjentów na całkowite wyleczenie. 80 procent pacjentów trafia do nas w trzecim i czwartym stadium zaawansowania choroby, kiedy rokowania są już bardzo poważne. Mając samochód, raz w roku wykonujemy przegląd, korzystamy z bezpłatnych akcji serwisowych. O siebie i bliskich nie myślimy, co może mieć bardzo negatywne konsekwencje. Bardzo zależy nam, by trafiali do nas pacjenci we wczesnym stadium choroby nowotworowej, kiedy szanse na przeżycie są największe i temu służą również badania profilaktyczne.

Partnerem akcji był Samorząd Dolnego oraz NFZ. Patronami: Polskie Towarzystwo Onkologiczne Fundacja Onkologika, Pracodawcy Zdrowia, Dolnośląski Związek Lekarzy Rodzinnych Pracodawców, Fundacja Pokonaj Raka, Fundacja Na rzecz medycyny rodzinnej
i Stowarzyszenie Kilometry Pomocy. Szczegółowe informacje na temat Kampanii i bieżących programów profilaktycznych dostępne będą na stronie kampanii: rakchadzawspak.pl. Zachęcamy do jej śledzenia.